Relacje
Leszek Spigarski
Niech żëje papiéż!/Niech żyje papież!
Komentarz
W 1999 roku papież Jan Paweł II odbył podróż apostolską do Polski. Była to VII pielgrzymka Jana Pawła II do ojczyzny, która przebiegała pod hasłem Bóg jest miłością. Papież odwiedził w tym czasie następujące miejscowości: Gdańsk, Sopot, Pelplin, Elbląg, Licheń, Bydgoszcz, Toruń, Ełk, Wigry, Augustów, Siedlce, Drohiczyn, Warszawa, Sandomierz, Zamość, Radzymin, Łowicz, Sosnowiec, Kraków, Stary Sącz, Wadowice, Gliwice, Częstochowa. Była to najdłużej trwająca pielgrzymka Jana Pawła II do ojczystego kraju.
CSB
Jo, a taczi nôwôżniészi òdjimk to je ten, jaczégò jô nie zrobił. Òn je zrobiony, ale ù mie na cwiardim diskù – to jô wiedno gôdóm. Na cwiardim diskù, tuwò w głowie, w môgù òno je. I to je nôwôżniészé. Gadac ò tim? – Jo! – Jo, no to jô pòwiém. Jaczi to béł rok… 1999, nié, jo! 1999, jak na hipòdromie miôł bëc papiéż Jón Paweł II. Òn przëjachôł do Pòlsczi i miôł miec mszã na hipòdromie. (…), le jak jô w kùńcu òbôcził, jak sã lëdze pakùją w Szczecënie, lëdze na wòzykach i pakùją sã do aùtów, żebë przëjachac do Gduńska na zéńdzenié z Òjcã Swiãtim, jô gôdóm, to jô téż mùszã jachac. Ni ma radë. Tenisówczi jô òbùł, cepło bëło, w kòszlã jô sã òblókł, w taszã aparat, nié, i mùszã jachac. Jô ni miôł kôrtczi, jô ni miôł nic, le żôłtą chùsteczkã, chùstkã jô dostôł. Z parafii jô tuwò miôł, zarzesził tã żôłtą chùstã na szëjã, bò to wszëscë tedë wëwijelë tima chùstama, nié, jak tu béł papiéż. I so gôdóm, że mùszã gdzes tam nalezc plac. Tej jô jachôł pôrã gòdzyn rëchli i jô so tak pòmëslôł, jô czuł, chtos tam miôł tranzystorowé radio, i jô tak słëchôł, gôdają całi czas, na Gduńsk nastawioné, gôdają, gdze je papiéż. Òn ju je na latawiszczu, ju jedze z latawiszcza, jedze do Wrzeszcza, i z Wrzeszcza pòjedze do Òlëwë, do òlëwsczi katedrë. Tam òn so zatrzimie, i té dopiérze za dwie gòdzënë bãdze mszô na hipòdromie, nié. Tam na pôłnié wierã jedze, czë cos. Mô jachac ùl. Grunwaldzką do Òlëwë. Jô wsôdł w Òlëwie, bò tam nôkrodzy bëło na hipòdrom, bò to so szło, nie bëło cwëkù jezdzëc czimkòlwiek, bë to bëło wszëskò zasztopóné, tej jô sobie, tak letkò òblokłi, le aparat na szëji w pùdełkù, no i tak so mëslã, gdze bë tu temù papieżowi òdjimk zrobic. Mùszã zrobic òdjimk, nié. Jô tak stanął, jô nie wiém, czë pani znô ten plac, tramwajowé òbrotniskò w Òlëwie. Taczé bëło. Jô to wiedzôł, że z Grunwaldzcczi wëjedze tam w czerenkù pòd katedrã, to mùszi przejachac przez tã sztrekã. Òna je takô krzëwô, to jak tim papamòbile pòjedze, to jô so tak chùtkò mëslôł, gwës pòjadą wòlni, pòmału pòjedze, tej jô stamtądka bãdã mógł sobie zrobic òdjimk, nié. Jô tam béł wnetka trzë gòdzënë rëchli i jô so ùstôwiôł, lëdze so zbiérają na drodze. Doch całô trasa bëła òbstawionô lëdzama, nié, doch rzmë lëdzy tam bëłë. Jô tam téż jidã stanąc, lëdze tuwò. Wzéróm, z jaczi słuńce bãdze. Za gòdzënã, ju je w tim, ju jedze, ju wjéżdżô do Wrzeszcza. Tej za pół gòdzënë bãdze. Jô tak wzéróm, gdze je słuńce, żebë so ùstawic. Szëkùjã parametrë, żebë le do òka wząc i strzelac, nié. A to le béł aparat Practica, to nie béł na tasmã, tegò nie bëło jesz tedë, jô ni miôł niżódnëch cyfrowëch aparatów, nié. Jô rëchtëjã ten aparat, ùstôwióm czas naswietlaniégò. Chùtkò, przesłóné jakbë tuwò. Rôz tam mierzã jedno z drëdżim, dërch tam chòdzã. W jaczi plac? Z tegò? Nié, z tegò nié. Mòże tamto? Nié, tam bãdze céńiô. To nié tam tegò. W słuńcu, słuńce grzało, tedë bëło baro cepło. A jô pòstawiã. Lëdzy kąsk bëło, nié, ale pòtemù je ju we Wrzeszczu, je ju krótkò Òlëwë. Za piãc minut bãdze i lëdze sã, ti, co bëlë na tim słuńcu, to sã zgrzelë, i szlë na drëgą stronã ùlëcë. Tam bëła céniô òd tegò parkù, co tam je. Béła céniô i òni w céni stanãlë, tak tej kùńc kùńców w jedny chwilë jô wnetka sóm w tim placu kòle sztreczi stojôł na ti ùlëcë, i so tak wzéróm i gôdóm: „Fejn, że òni szlë, bò mie terô nikt nie bãdze przeszkôdzôł, nié”! I widzã, jedze, jedze jedno, drëdżé aùto. Jedze papamòbile, wësoczi taczi. To aùto dosc wësoczé bëło, i krący, i ju je tak piãcdzesąt métrów przede mną. Taczi zadowòlony, jô so przëkłôdóm ten aparat, tuwò sobie trzimóm. Lëdzy ni ma. Lëdze przeszlë na tamtą stronã. Drëgô strona fùl lëdzy na chòdnikù, nié, a jô tuwò chcã robic òdjimk, papiéż jedze, i w jedny chwilë nie wzérô na tëch lëdzy, leno wzérô na mie. Òbôcził mie, że jô jeden stojã, bò tam dzesãc métrów ani tu, ani tu nikògò nie bëło. Le jô sóm stojôł, nié, z aparatã. Tak so na mie przëzdrzôł i pierszą òsobą, pierszé błogòsławieństwò, chtërno dôł, to w mòjã stronã. Nié tam, gdze bëło lëdzy fùl, le do mie na lewą stronã. Ùsmiéchnął sã piãkno, nié, i błogòsławił mie. Jô stanął dãbã w ti chwilë. Jô stanął, sztiwny, ale lëdzy z drëdżi, pòtemù dopiérze na drëgą stronã i tam téż kòżdégò błogòsławił, tak jak przejéżdżôł. Tam ti lëdze wszëscë: „Niech żëje papiéż, niech żëje papiéż”! Te chùstczi, żôłté chùstczi, lôtają, lôtają: „Niech żëje papiéż”! Niech tam jima téż pòbłogòsławił, przejéżdżôł. Jô w tim sztóce, jak mie pòbłogòsławił, to jô scygnął tã chùstkã i zaczął wëwijac, nié, tą chùstką, i wëwijóm, wëwijóm. Téż pòtemù drëdżi rôz jesz so na mie przëzdrzôł. Jesz rôz, bò tak na jednã stronã, na drëgą stronã, i ùjachôł. Jak bëło ju, piãcdzesąt métrów przejachôł, to tedë jô zmerkôł, że jô móm na szëji aparat, chtëren jô tak długò ùstôwiôł. Przez te trzë gòdzënë jô so naùstôwiôł, żebë zrobic dobri òdjimk, nié. Tedë jô dopiérze òbôcził, në jo, ale piãcdzesąt métrów dali to ju nie bëło co robic, nié, ale na tã chwilã, ten zôkrãt, ùlëcã w czerënkù katedrë, jak papiéż jedze, jak so przëzdrzôł na mie, to jô móm nagróné tuwò, w môgù. Tuwò, jô wiedno gôdóm, na cwiardim diskù, w môgù. Tegò mie nikt nie weznie. Tegò jô ni mùszã nikòmù dawac. Jô mògã so tim dzelëc, tak jak jô terô to robiã, bò baro czãsto jô so tim dzelã, tak jak jô terô to robiã. Wedle mie to je nôlepszi òdjimk, chtëren je schòwóny na cwiadrim diskù w môgù, co jô gò bãdã miôł do kùńc żëcégò. Prawie to, chtërnégò mie sã nie ùdało zrobic.
PL
No, a takie najważniejsze zdjęcie to jest to, którego ja nie zrobiłem. Ono jest zrobione, ale u mnie na twardym dysku ja zawsze mówię. Na twardym dysku, tutaj w głowie, w mózgu ono jest, istnieje. I to jest najważniejsze. Gadac ò tim? – No! - Jo, no to jô pòwiém. Jaczi to béł rok… 1999, nié, jo! 1999, jak na hipodromie miał być papież Jan Paweł II. To przyjechał do Polski i miał mieć mszę na hipodromie. […], ale jak w końcu zobaczyłem, jak się ludzie pakują w Szczecinie, ludzie na wózkach, i pakują się do samochodów, żeby przyjechać do Gdańska na spotkanie z Ojcem Świętym, ja mówię, to ja też muszę jechać. Nie ma rady. Tenisówki założyłem, ciepło było, w koszulę się ubrałem, w torbę aparat, nie, i muszę jechać. Nie miałem kartki, nie miałem nic, ale żółtą chusteczkę, chustkę dostałem. Z parafii tu miałem, zawiązałem tą żółtą chustę na szyję, bo to wszyscy wtedy machali tymi chustkami, nie, jak papież był, i tak. I sobie mówię, muszę gdzieś tam znaleźć. No i pojechałem parę godzin wcześniej i se tak pomyślałem, słyszałem, ktoś tam miał taką radio tranzystorowe, i tak podsłuchiwałem, mówią cały czas, na Gdańsk nastawiony, mówią, gdzie jest papież. Już jest na lotnisku, już jedzie z lotniska, jedzie do Wrzeszcza, i z Wrzeszcza pojedzie do Oliwy, do Katedry Oliwskiej. Tam się zatrzyma, i dopiero za dwie godziny będzie msza na hipodromie, nie. Tam na obiad chyba jedzie, czy coś. No i ma jechać ul. Grunwaldzką do Oliwy, więc, a ja wsiadłem w Oliwie, bo tam najbliżej było na ten hipodrom, bo to się chodziło, nie było sensu jeździć czymkolwiek, bo było to, ruch nie pozwalał na to, więc ja sobie, tak letnio ubrany, tylko aparat na szyi w futerale, no i tak so myślę, gdzie by tu tego papieża sfotografować. No muszę sfotografować, nie. No i tak stanąłem, nie wiem, czy pani zna to miejsce, pętla tramwajowa w Oliwie, taka była, bo wiedziałem, że z Grunwaldzkiej wjedzie tam w kierunku pod katedrę, to musi przejechać przez te tory. One są takie krzywe, to jak tym papamobile pojedzie, to tak sobie szybko myślałem, na pewno zwolnią, powoli pojedzie, no to ja stamtąd będę mógł sobie zrobić zdjęcie, nie. No i tam byłem prawie te trzy godziny wcześniej i tak się ustawiłem, ludzie się zbierają na trasie. Przecież cała trasa była obstawiona ludźmi, nie, przecież tłumy ludzi było. Ja tam też staję, ludzie tutaj. Patrzę, z której słońce będzie. No za godzinę, już jest w tym, już jedzie, już wjeżdża do Wrzeszcza. No to za pół godziny będzie. Jak tak patrzę, gdzie słońce jest, gdzie tego, żeby się ustawiam. Ustawiam so parametry, żeby tylko do oka wziąć i strzelać, nie. A to był tylko aparat Practica, to nie był, na taśmę, to nie było jeszcze wtedy, nie miałem cyfrowych aparatów żadnych, nie. No i przygotowuję ten aparat, nastawiam czas naświetlania. Szybko, przesłane jakby tutaj. Raz tam mierzę jedno z drugim, cały czas tam chodzę. W które miejsce? Z tego? No z tego nie. No może tamto? Nie, tam będzie cień. To nie tam tego. W słońcu no, słońce grzało, wtedy było bardzo ciepło. A ja postawię. Ludzie trochę byli, nie, ale potem już jest we Wrzeszczu, już jest blisko do Oliwy. Za 5 minut będzie i ludzie się, ci, którzy byli w tym słońcu, to się zgrzali, i poszli, przeszli na drugą stronę ulicy. Tam był cień od tego parku, co tam jest. Był cień i oni w tym cieniu stanęli, także w sumie w pewnym momencie ja sam prawie że w tym miejscu obok torów tramwajowych stałem przy tej ulicy, i sobie tak patrzę, i mówię: „Ale fajnie, że poszli, bo mi nikt nie będzie przeszkadzał, nie”! I widzę, jedzie, jadą jeden, drugi samochód. Jedzie papamobile, wysoki taki. To auto dosyć wysokie było, i skręca, i już jest tak 50 metrów przede mną. Taki zadowolony, ja się, przykładam, ten aparat tutaj sobie trzymam. Ludzi nie ma. Ludzie przeszli na tamtą stronę. Tamta strona pełno ludzi jest na chodniku, nie, a ja tutaj chcę robić zdjęcie, papież jedzie, i w pewnym momencie nie patrzy na tych ludzi, tylko patrzy na mnie. Mnie zobaczył, że ja jeden stoję, bo tam 10 metrów ani tu, ani tu nikogo nie było. Tylko ja sam stałem, nie, z aparatem. Tak się na mnie spojrzał i pierwszą osobą, pierwsze błogosławieństwo, które dał, to w moją stronę. Nie tam, gdzie było multum ludzi, tylko do mnie na lewą stronę. Się uśmiechnął ładnie, nie, i błogosławił mnie. Zamurowało mnie w tym momencie. Stanąłem, unieruchomiłem się, ale ludzie z tamtej, potem dopiero na drugą stronę i tam też każdego błogosławił, tak jak przejeżdżał. No a tam ci ludzie wszystko: „U, niech żyje papież, niech żyje papież”! Te chustki, żółte chustki, machają, machają: „Niech żyje papież”! Niech tam ich też pobłogosławił, przejeżdżał. No a ja też w tym momencie, jak mnie pobłogosławił, to chustkę zdjąłem i zacząłem machać, nie, tą chustką, i macham, macham. Też potem drugi raz jeszcze na mnie spojrzał. Jeszcze raz, bo tak na jedną stronę, na drugą stronę, i pojechał. Jak było już, 50 metrów przejechał, to wtedy zauważyłem, że ja mam na szyi aparat, który ja tak długo ustawiałem. Przez te trzy godziny się ustawiałem, żeby zrobić dobre zdjęcie, nie. No i wtedy dopiero zobaczyłem, no jo, ale tam 50 metrów dalej, to już nie było co robić, nie, ale ten moment, ten zakręt, ulicę w kierunku katedry, jak papież jedzie, jak się spojrzał na mnie, to ja mam nagrany tu, w mózgu. Tu, ja zawszę mówię, na twardym dysku, w mózgu. Tego mi nikt nie odbierze. Tego ja nie muszę nikomu dawać. Ja mogę o tym się dzielić, tak jak teraz to robię, bo to bardzo często się tym dzielę, tak jak teraz to robię. I to uważam za moje najlepsze zdjęcie, które zarchiwizowane jest na twardym dysku w mózgu, które ja będę miał do końca życia. Właśnie to, którego nie udało mi się zrobić.
Fragmenty relacji
