Relacje
Leszek Spigarski
Wszystko, co było robione przy kaplicach, odnawiane, to wszystko było robione nocą./ Wszëskò, co bëło robioné prze kaplëcach, robioné na nowò, to wszëskò bëło robioné nocą.
Komentarz
Kalwaria Wejherowska była czwartą z kolei kalwarią powstałą w czasach Rzeczypospolitej szlacheckiej po Zebrzydowskiej, Pakoskiej i Żmudzińskiej. Inicjatorem jej utworzenia i głównym fundatorem był wojewoda malborski Jakub Wejher. Kalwaria Wejherowska to zespół 26 kaplic, które zostały umiejscowione na trzech wzniesieniach noszących nazwy: Góra Oliwna, Góra Syjon i Góra Kalwarii. Została zbudowana w latach 1649–1655. Jest ona uznawana za perłę architektury sakralnej Polski Północnej. Opiekę nad nią sprawują franciszkanie z klasztoru św. Anny w Wejherowie. Cały szlak kalwaryjski liczy 4,6 km długości i przejście jego w całości zajmuje ok. 2,5 godziny. Najbardziej popularna wśród turystów trasa Drogi Krzyżowej obejmuje 14 kaplic.
źródło: www.kalwariawejherowska.pl
CSB
I stark mój dozérôł ti Kaplëcë Grobù Matczi Bòżi na, kòl [Kaplëcë] Wniebòwstąpieniégò, proszã pamiãtac, że to béł rok, pòwòjnowé lata, lata 50-té, i bëło, kalwariô, w kùńcu jak do tegò czasu, słëchô do miasta, i miasto nie pòzwòlëło na jaczikòlwiek remòntë kòle kaplëców. Nie bëło wolno remòntowac nic pò wojnie. Wszëskò, co bëło robioné prze kaplëcach, robioné na nowò, to wszëskò bëło robioné nocą. To wszëskò bëło robioné bez niżódny zgòdë, naprôwióné figùrë. Np. na trzecy stacji krziżewi drodżi figùra bëła zniszczonô pò wòjnie, i żebë jã naprawic, to mieszkańcowie mùszelë zbierac cement i tegò, żebë to robic tak, żebë nikt nie wiedzôł. Nie bëło wòlno robic, ale pielgrzimczi ju sã òdbiwałë. Pielgrzimczi chòdzałë, nawetka w czas wòjnë wierã téż chòdzëłë pielgrzimczi. No i wiedno przed pielgrzimką przed Òdpùstã Wniebòwstąpieniô i Òdpùstã Swiãti Trójcë, midzë tima dwùma trzeba bëło pòsprzątac. Tak rzekã, że mieszkańcowie mielë pòdzeloné, że òpiekiwelë sã. Wiedno bëło wiôldżi karno lëdzy, co przëchòdzëlë dwa, trzë dni przed òdpùstã, i kòżdą tã kaplëcã sprzątelë, nié, bò klucze bëłë w klôsztorze. Bëło mòżno ten klucz dostac, abò chtos tam òd francëszkanów przëszedł, no i më so sprzątelë, i ten. No i jô wiedno ze starkã miôł starã chòdzëc. Ten, no, bò trzeba pòmòc starkòwi, tej ju jakno 5-latny, 6-latny knôpiczk jô brôł ùdzél, bò pòtemù jô le ju czekôł na pielgrzimczi, chtërne przińdą. I widzałë mie sã te dãté òrkiestrë, co wiedno grałë. Òsoblëwie ta z Òlëwë. Nôwiãkszô tedë pielgrzimka z Òlëwë przëchòdza. Òna mia nôwiãkszą òrkiestrã. Miała tam kòle 40 sztëk lëdzy, tej òrkiestra mie sã baro widzała. Jô miôł kąsk werwë pò mòjim chrzestnym òjcu, mùzykance, Léònie Szëcu, chtëren béł kapleméstrã Òrkiestrë Marinarczi, nié òrkiestrë, Stoczni (gdińsczi) Parisczi Kòmùnë w Gdini. Bëła takô òrkiestra, béł kapelméstrã. Grôł na trąbie.
PL
I dziadek mój opiekował się tą Kaplicą Grobu Matki Bożej na, przy [Kaplicy] Wniebowstąpienia, dlatego, że, proszę pamiętać, że to był rok, lata powojenne, lata 50-te, i było, kalwaria, zresztą jak do tej pory, należy do miasta, i miasto nie zezwoliło na jakiekolwiek remonty kaplic. Nie wolno było remontować po wojnie nic. Wszystko, co było robione przy kaplicach, odnawiane, to wszystko było robione nocą. To wszystko było robione bez jakiejkolwiek zgody, naprawiane figury. Np. na trzeciej stacji drogi krzyżowej figura była zniszczona po wojnie, i żeby ją naprawić, to mieszkańcy tam musieli zbierać cement i tego, żeby to robić tak, żeby nikt nie wiedział. Nie wolno było robić, ale pielgrzymki już się odbywały. Pielgrzymki chodziły, nawet w czasie wojny podobno też chodziły pielgrzymki. No i zawsze przed pielgrzymką przed odpustem Wniebowstąpienia i odpustem Trójcy Świętej, na przestrzeni tych dwóch, trzeba było posprzątać. Tak powiem, że mieszkańcy mieli podzielone, że opiekowali się. Zawsze była grupa duża osób, które przychodzili na dwa, trzy dni przed odpustem, i każdą tą kaplicę sprzątali, nie, bo klucze były w klasztorze. Można było ten klucz dostać, albo ktoś tam z franciszkanów przyszedł, no i se sprzątaliśmy, i ten. No i ja z dziadkiem zawsze starałem się chodzić. Ten, no, bo trzeba pomóc dziadkowi, więc już jako pięcio-, sześciolatek uczestniczyłem, bo potem czekałem tylko już na pielgrzymki, które przyjdą. I podobały mi się te orkiestry dęte, które grały zawsze. Szczególnie ta z Oliwy. Największa wtedy pielgrzymka z Oliwy przychodziła. Miała największą orkiestrę. Miała tam ze czterdzieści osób, więc orkiestra mi się bardzo podobała. Miałem takie trochę zacięcia po moim ojcu chrzestnym, muzykiem, Leonem Szyc, który był kapelmistrzem Orkiestry Marynarki, nie orkiestry, Stoczni (gdyniej) Komuny Paryskiej w Gdyni. Była taka orkiestra, był kapelmistrzem. Grał na trąbce.
Fragmenty relacji
