Relacje
Leszek Spigarski
Partyjny czyn społeczny trzeba wykonywać./Partijny spòlëznowi czin je nót wëkònac.
Komentarz
W czasach Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej, najczęściej w dni wolne od pracy (soboty były wtedy także dniami roboczymi), odbywały się nieodpłatne prace na rzecz społeczeństwa, nazywane czynami społecznymi. Organizowane były przede wszystkim przez zakłady pracy, szkoły, organizacje partyjne i młodzieżowe. W czasie czynu społecznego wykonywano prace, które miały jedynie przekazywać ducha wspólnego dzieła dla kraju, jednak przez wielu były uważane za zbyteczne.
CSB
A kaszëbsczi znóm òd czasu, czej jô sprowadzył sã do Lëni pò rozwiązanim pòwiatów. Jô dostôł robòtã, bò rëchli w pòwiece pracowôł w Pracowni Ùrbanisticzny w Wëdzélu Bùdownictwa, a jak to rozwiązelë, to ju sã nalôzł etat w gminie. Tedë pòwstałë w 1973 rokù z Gromadzczich Nôrodnëch Radów gminë, i w gminie bëło, całé bùdownictwò z pòwiatu przeszło do gminë, i tam béł ju, czekôł jakbë na mie etat Jinstruktora Bùdownictwa Wiejsczégò. Do wszësczégò człowiek sã mòże naùczëc. Chùtkò jô sã tegò naùcził i tamò téż dostôł mieszkanié w Lëni w agronomówce, bò to béł etat dóny do rolny służbë, i tedë robòtnikóm rolny służbë słëchało sã służbòwé mieszkanié. Tamò w agronomówce jô mieszkôł razã z białką i dwòje malinczima dzecama, i bez trzë lata jô mieszkôł. Je wiedzec, że jô zarô w szkòle òdemknął szkòłowé fòtograficzné i filmòwé kółkò, bò tedë téż bëłë dëtczi na kùpienié filmòwi kamerë. I jô téż taką kùpił. Nie bãdã gôdôł jaką, ale òna sã nazéwa „Łada”. I baro dobrégò zortu. Tej jô filmòwôł wszësczé, robił òdjimczi i filmòwôł wszësczé òbchòdë w gminie òd czënów, niedzelnëch czënów spòlëznowëch, jaczé sã tamò tedë òdbiwałë, bò jak Gierk dôł… To ju béł Gierk? Nié, jesz tedë Gierka nie bëło. Jo, Gierk ju béł, jo. Jak òn dôł wòlné sobòtë, to jednã wòlną sobòtã w tidzeniu, to jedna niedzela na trzë miesące bëła to niedzela spòlëznowégò czënu. Partijny spòlëznowi czin je nót wëkònac. Jedna niedzela bëła namienionô do robieniégò partijnégò czënu i tedë wszëscë… Tak richtich to béł òbiwatelsczi òbrzészk bëc w tim, jo. Robilë całowné sprzątanié wiedno jaczis tam ùlëcë, bùdowã ùlëcë zaczãlë, nié. Tam czile gòdzyn w niedzelã mùszelë robic. Zarô pò kòscele mùszelë jic do robòtë. Pamiãtóm prawie jak w Lëni béł rëchtowóny plac pòd bùdowã stadionu jednégò rokù, tej białczi w bótach na wësoczich hafsëcach z kòsoła zarô, to bëło wierã w maju, na stadión szëflã, brałë szëflã w rãce, në, i zaczãłë kòpac, bò tã zemiã trzeba bëło przekòpac, zlózowac i tak dali. Fejn to wëzdrzało, jak jô to filmòwôł. Móm jesz do ti chwilë na òsemmilimetrowëch filmach. Jô robił òdjimczi, je wiedzec, że kronika szła do Gminowégò Kòmitetu, a pózni z Wòjewódzcczégò Kòmitetu pòdzãkòwanié dlô wszësczich mieszkańców, òbiwatelów, przeprôszóm, nié mieszkańców, òbiwatelów gminë Lëniô za ùdzél w spòlëznowim czënie na rzecz, dlô dobra Lëdowi Pòlsczi. Tak to wëzdrzało.
PL
A kaszëbsczi znóm òd czasu, gdy sprowadzył sã do Lini pò rozwiązaniu powiatów. Jô dostôł robòtã, bò wcześniej w pòwiece pracowôł w Pracowni Urbanistycznej w Wydziale Budownictwa, a jak to rozwiązali, to już się znalazł etat w gminie. Wtedy powstały w 1973 roku z Gromadzkich Rad Narodowych stworzyły się gminy, i w gminie było, całe budownictwo z powiatu przeszło do gminy, i tam był już, czekał jakby na mnie etat Instruktora Budownictwa Wiejskiego. Do wszystkiego człowiek się może nauczyć. Szybko się tego nauczyłem i tam jednocześnie dostałem mieszkanie w Lini w agronomówce, bo to był etat przydzielony do służby rolnej, i wtedy się pracownikom służby rolnej należało mieszkanie służbowe. Tam w agronomówce zamieszkałem z żoną i z dwójką dzieci małych, i przez trzy lata mieszkałem. Oczywiście od razu w szkole zorganizowałem szkolne koło fotograficzne i filmowe, bo wtedy też były pieniądze na kupienie kamery filmowej. I kupiłem też taką. Nie będę mówił jaką, ale nazywała się „Łada”. I bardzo dobrej jakości. No i filmowałem wszystkie, fotografowałem i filmowałem wszystkie uroczystości w gminie poczynając od czynów, niedzielnych czynów społecznych, jakie się tam odbywały wtedy, bo jak Gierek dał… To już był Gierek? Nie, jeszcze wtedy Gierka nie było. Jo, Gierek już był, jo. Jak dał wolne soboty, to jedną sobotę wolną w tygodniu, to jedna niedziela w kwartale, jedna niedziela na kwartał była tzw. niedziela czynu społecznego. Partyjny czyn społeczny trzeba wykonywać. Jedna niedziela wyznaczona była do wykonywania czynu partyjnego i wtedy wszyscy… No właściwie to obywatelski obowiązek było uczestniczenia w tym, no. Robili generalne sprzątanie zawsze jakiejś tam ulicy, budowę ulicy rozpoczęli, nie. Tam kilka godzin w niedzielę musieli robić. Zaraz po kościele musieli iść do roboty. Pamiętam, jak właśnie w Lini był przygotowywany teren pod budowę stadionu któregoś roku, no i panie w szpilkach z kościoła od razu, to było w maju bodajże, na stadion łopatę, brały łopatę w rękę, no i zaczęły przekopywać, bo ten teren trzeba było przekopać, rozluźnić i tak dalej. Fajnie to wyglądało, ja to filmowałem. Mam jeszcze do tej pory na filmach ośmiomilimetrowych. Robiłem zdjęcia, oczywiście kronika poszła do Komitetu Gminnego, a potem z Komitetu Wojewódzkiego podziękowanie dla wszystkich mieszkańców, obywateli, przepraszam, nie mieszkańców, obywateli gminy Linia za udział w czynie społecznym na rzecz, dla dobra Polski Ludowej. Tak to wëzdrzało.
Fragmenty relacji
