Relacje
Leszek Spigarski
I mù tak grzimnął w te pazrë./I mu tak walnął w te paluchy.
Komentarz
Nabożeństwa Drogi Krzyżowej, odprawiane w każdy piątek Wielkiego Postu, przyciągają na Kalwarię tłumy wiernych. Droga krzyżowa na Kalwarii rozpoczyna się wyjściem z kościoła klasztornego i procesją do Kaplicy Piłata. No czele procesji niesione są chorągwie kalwaryjskie oraz krzyż. Przystanki Drogi Krzyżowej przypadają przy głównych kaplicach Kalwarii. Misterium Męki Pańskiej organizowane w Wielki Tydzień stanowi połączenie uroczystości religijnej z inscenizację teatralną okazującą Mękę Jezusa Chrystusa. Wielkie wrażenie na widzach wywiera szczególnie moment przybicia Chrystusa do krzyża i scena Jego śmierci. Dzięki wysokim walorom duchowym i artystycznym inscenizacje zyskały duży rozgłos i uznanie, przyciągając coraz liczniejsze grono wiernych. W misterium grają członkowie grupy teatralnej Misternicy Kaszubscy, działającej przy Wejherowskim Centrum Kultury. Nową tradycją jest inscenizacja wjazdu Chrystusa do Jerozolimy, organizowana na ulicach Wejherowa w Niedzielę Palmową.
źródło: www.kalwariawejherowska.pl
CSB
Tej jô wchòdzã i òpòwiôdóm prawie ò tim, jak pòwstałë te kaplëcë, chtërne mòżeta òbaczëc jesz pózni, z kamienia, te òdbùdowóné. Jo, kamiéń z serca spôdł lëdzóm, nié. No co, dobrze, że je kaplëca. „Më mëslelë, że to je kaplëca”. „To je òbùdowa kaplëcë, zabezpieczenié, ale mòże jic doòkòła. Òbaczta”! I tam je np., takô pòdrobnota, krziż, drzewiany krziż. Nie wiém, czë Wë bëlë w ti kaplëcë, czë nié? Nié, në jo… Tak to je. I tam za tima figùrama, je krziż. Stoji drzewiany krziż, taczi dłudżi na piãc métrów, nié. I normalno to prowadnicë to gôdają, że to je ten krziż, chtëren bierze ùdzél w Misterium Pańsczi Mãczi, bò stamtądka so zaczinô to Misterium Pańsczi Mãczi. Jezës tam pòdchòdzy, dostaje krziż, bierze na swòje remiona. Nawetka prowadnicë nié wiedno wiedzą, ale jô miôł czedës taką historiã, bò jô òprowôdzôł karno drëchów, tak richtich rodzënã artistë, chtëren grôł rolã Jezësa w pierszim Misterium Pańsczi Mãczi. I graje terô rolã, ale znaje tã historiã, bò w czas pierszich òbchòdów Misterium Pańsczi Mãczi, wierã piãtnôsce lat ju mają, nié, nie wiém, bò ten czas tak chùtkò nëkô, jô ni mògã sfórtowac, grôł rolã Jezësa i niósł prawie ten krziż, chtëren tam je, ale ten krziż béł le jeden rôz niosłi. Jeden rôz i pòtemù ju tuwò òstawiony. Dlôcze? Dlôtegò, że ten krziz niósł ten, znóny z resztą Czoska. Òn niósł ten krziż pierszi. Nôprzód grôł rolã Jezësa. Òn niósł ten krziż przez całą kalwariã. Na kùńc je scena ùkrziżowaniô, czej kładą ten krziż na zemi. Przëbijają te gòzdze, a to pò prôwdze richtich wëzdrzi, le je wiedzec, że nie przebijają mù rãczi. Tamò rãka je, òni zarô kòl ti rãczi przëbijają. Tam je takô ekstra dzura zrobionô, kąsk miészô, nié, dôwają, żebë béł trzôsk, bò je wiele lëdzy. Wiedno je pôrã tësãcy lëdzy. To przëbijanié do krziża je charakteristiczné, no i w czas pierszi prawie, je pani jedną z mało òsobów, chtërnym to òpòwiôdóm, bò òkróm turistów, to rzôdkò czedë to òpòwiôdóm, òpòwiôdóm, ale krótëchno, nié, a tuwò historiô je dosc szczczegółowô, leżi na ti Gòlgòce, trzimô, i tak rãce rozłożoné. Z bòkù ten żôłnérz wbijô te gòzdze, i w jednym sztóce, żebë ten trzôsk béł czëc, bò doch to ni ma czëc, le czejbë dél, żebë taczé ùderzenié bëło czëc, że Jezës òstôł przëbiti do krziża, no tim taczim młotkã kilogramòwim wali w dél, a ten òdemknął w tim sztóce rãkã, nié, bò tak miôł zamkłą, a w ti chwilë òdemknał rãkã i dostôł pò pazrach. I mù tak grzimnął w te pazrë. Krew strziknãła, krew szła, ale pòtemù to baro dowiérno wëzdrzało, bò jak òn sã chwëcył, dali trzimôł, a tu mù lecy prôwdzëwô krew, nié. Jo, ale nikt nie mëslôł, że to prôwdzëwô krew, bò nie widzôł tegò sztótu. Mëslôł, że mòże mô tam co czerwònégò, nié, jak to artiscë. To doch je bina, nié, artisticznô, ale wëtrzimôł to. Pòtemù bëło zdjãcé z krziża. Zjimnãlë. Pòscelnik całi béł zakrwawiony, jakòs tak sã trzimelë. Zanioslë do grobù. Pòtemù bëło zaniesenié do grobù i tam dopiérze bëła, ten, medicznô pòmòc. Tam dopiérze mù te pôlce zawinãlë. Na tim krziżu są widzec dwie czerwòné plamë, cemné plamë. Jô gôdóm, że to je krew artistë, chtëren jakno pierszi zagrôł rolã Jezësa.
PL
No i wtedy chodzę, i wtedy opowiadam właśnie o tym, jak została, jak powstały te kaplice, które zobaczą państwo potem jeszcze, z kamienia, te obudowane. No, kamień z serca spadł ludziom, nie. No co, dobrze, że jest kaplica. „Myśmy myśleli, że to jest kaplica”. „To jest obudowa kaplicy, zabezpieczenie, ale można obejść dookoła. Zobaczcie państwo”. I tam jest na przykład, taka drobnostka, krzyż, drewniany krzyż. Nie wiem, czy była pani w drugiej kaplicy, czy nie? Nie, në jo… Tak to bywa. I tam, za tymi figurami, jest krzyż. Stoi drewniany krzyż, taki długi na 5 metrów, i ten, nie. I normalnie to przewodnicy to mówią, że to jest krzyż, który bierze udział w Misterium Męki Pańskiej, bo stamtąd się zaczyna to Misterium Męki Pańskiej. Jezus podchodzi tam, dostaje ten krzyż, na ramiona bierze. Nawet przewodnicy nie zawsze wiedzą, ale ja miałem taką kiedyś historię, bo oprowadzałem grupę znajomych, rodzinę właściwie, artysty, który grał rolę w pierwszym, który grał rolę Jezusa w Misterium Męki Pańskiej. No i gra teraz rolę, ale zna tą historię, bo w pierwszej, w czasie pierwszej tej obchodów Misterium Męki Pańskiej, pierwszej, chyba z 15 lat chyba już tam mają, no, nie wiem, bo ten czas tak szybko leci, ja nie nadążam. No i grał rolę Jezusa i właśnie niósł ten krzyż, który jest, ale ten krzyż był tylko jeden raz niesiony. Jeden raz i potem już tutaj zostawiony. Dlaczego? Dlatego, że ten krzyż niósł ten, znany pan Czoska z resztą, niósł ten krzyż pierwszy. Wpierw brał udział jako, grał rolę Jezusa. Niósł ten krzyż przez całą kalwarię. Na końcu jest scena ukrzyżowania, gdy kładą ten krzyż na ziemi kładą jego, nie. Niby przybijają te gwoździe, a to wygląda na ten sposób faktycznie, no bo nie przebijają mu ręki, tylko. Tam ręka jest, oni obok ręki przybijają. Tam jest otwór specjalny, taki mniejszy trochę, gdzie duży gwóźdź taki. Wbijają ten gwóźdź, jeszcze parę razy młotkiem w deskę, nie, dają, żeby to był hałas, bo ludzi dużo jest. Zawsze parę tysięcy ludzi jest. Przybijanie do krzyża charakterystyczne, no i w pierwszym, w czasie pierwszej właśnie. Jest pani nieliczną z osób, którym to opowiadam, bo oprócz tych turystów, to rzadko kiedy to opowiadam. Nawet nie opowiadam wtedy też, ale króciutko, nie, a tutaj historia dosyć szczegółowa. Właśnie, leży na Golgocie, trzyma, i tak rozłożone ręce. Obok te gwoździe wbija ten żołnierz, a że było trochę zimno, i to pierwsze, taki stremowany ten żołnierz był, wbija ten gwóźdź, i w pewnym momencie, żeby ten hałas tak jak, żeby to było słychać, bo przecież to nie słychać, ale jakby deskę, żeby takie uderzenie było słychać, czy ludzi, że Jezus został przybity do krzyża, no tym młotkiem takim kilogramowym wali w deskę, a ten otworzył w tym momencie dłoń, nie, bo tak miał przygiętą, a w tym momencie otworzył dłoń i dostał po paluchach. I mu tak walnął w te paluchy. No i krew trysnęła, poszła krew, ale potem to bardzo realistycznie wyglądało, bo jak on się chwycił, dalej trzymał, a tu mu krew ścieka prawdziwa, nie. No, ale nikt nie myślał, że to prawdziwa, bo nie widział tego momentu. Myślał, że może tam coś czerwonego ma, nie, jak to artyści. Przecież to jest scena, nie, artystyczna, ale wytrzymał to. I potem było zdjęcie z krzyża. Zdjęli, tego. Prześcieradło też zakrwawione było, jakoś tak się trzymali. Znieśli do grobu. Nastąpiło zniesienie do grobu i tam dopiero była, ten, obsługa, ta, medyczna, i tam mu dopiero te palce zwinęli, założyli, zawinęli, nie, i tego. No, a na tym krzyżu widać dwie czerwone, takie plamy, ciemne plamy. Ja mówię, to są, to jest krew artysty, który pierwszy grał, jako pierwszy grał rolę Jezusa.
Fragmenty relacji
