Relacje
Danuta Potrykus
Bróna so przewróca na kònia./Brona przewróciła się na konia.
Komentarz
Dawna brona kaszubska posiadała na północy 3, a na południu 4 bidła, czy balczi, oraz 3 poprzeczne miecze. Każde bidło posiadało 8 gwoździ zwanych cynkama lub gòzdzama. W mieczach gwoździ nie było. Na bronę z trzema beleczkami mówiono inaczej trzëbalkòwô lub trzëbidłowô bróna.
Bernard Sychta, Słownik gwar kaszubskich na tle kultury ludowej, t. I, s. 71.
CSB
Jezë, jô tegò nigdë nie zabôczã, jak jô bëła dzeckã, jô bëła pierszô doma, nié, na gòspòdarstwie. Terô më robimë w pòlu. Tata gôdôł: „Danuszkò, bãdzesz tam w kònie”. W kònie, nié, bëło robioné. Trekrë jesz nie bëłë. Tata sôł zbòżé, a jô mùszała brónowac kòniama. Dwa kònie, brónama brónowac, ale dëbelt to mùszôł brónowac. Tata mie gôdôł: „Dëbelt”, nié. No jo, jô brónëjã, tata seje. Wele, wele jô doch za krãto nawróca tima kòniama, tima léckama, nié, skrąca. Bróna so przewróca na kònia. Terô tata, òn mie nie szkalowôł, ale òn mie gôdôł: „Të ni môsz dosc placu na sztëkù”, nié. To jô pamiãtóm jeszcze, nié. Té më jachelë dodóm na pôłnié, abò më pewno cos rëchli przëjachelë. Dobrze kotku, ja cię zaraz wezmę, bo on ma małego kotka. Ja go mam wpuścić. On tam go na strychu ma. No, on też gada, nie, po swojemu. On chce do kotka. Jo, i wtedy my jechali do domu, a mëma jeszcze ni miała pôłnia zrobioné. A jô jidã w jizbã: „Mëma, jô bãdã to pôłnié robia. Mëma pùdze brónowac w pòle”, nié, bò jô mia strach. Tata bãdze znôwù szkalowôł, nié. A mój brat béł rok młodszi, té òn ju na drëdżi rok, té òn ju robił, nié. Jezë, jak to bëło, jak to bëło cãżkò na ti gòspòdarce przódë. Jak to terô je dobrze. Jô so tak ceszã, że jô so jesz doczeka tëch czasów, że jô nie darwiã terô tëch fórów ùkładac. To bëło tak dërch fórë ùkłôdóné, nié. W zôgrodã jô mùszała ùkładac, nié. Na pòlu te rzãdë stawiac, wiązac za tima maszinama. Sano przewracac, rãkama plónowac. Jezë, jak to człowiek je narobiałi przódë. Jak terô są czasë dobré na gòspòdarstwie, le że òne kòsztëją pieniãdze, nié, bò terô te maszinë są drodżé, nié. Terô to na paliwie jidze wszëskò. No to, to je kòszt, nié, ale lżi. Słomã sprasëją, wiôldżé balonë, chòcôż më jesz tã kòstkã robimë mët, ale, bò to na szopã mùszië włożëc, mróz tam nie wléze, ale jô so tak ceszã, że jô so jesz doczeka tëch czasów dobrëch, że te maszinë robią, jo.
PL
Jezu, ja tego nigdy nie zapomnę, jak ja byłam dzieckiem, ja byłam pierwsza w domu, nie, na gospodarstwie. Teraz my robimy w polu. Tata powiedział: „Danusia, będziesz tam końmi”. Końmi, nie, było robione. Traktory jeszcze nie były. Tata siał zboże, a ja musiałam bronować końmi. Dwa konie, bronami bronować, ale podwójnie to trzeba było bronować. Tata mi powiedział: „Podwójnie”, nie. No tak, ja bronuję, tata sieje. O, o, ja przecież zbyt kręto zawróciłam tymi końmi, tymi wodzami, nie, skręciłam. Brona się przewróciła na konia. Teraz tata, on na mnie nie krzyczał, ale on mi powiedział: „Ty nie masz dość miejsca na sztyku”, nie. To ja pamiętam jeszcze, nie. Wtedy my pojechaliśmy do domu na obiad, albo my chyba coś szybciej przyjechaliśmy. Dobrze kotku, ja cię zaraz wezmę, bo on ma małego kotka. Ja go mam wpuścić. On tam go na strychu ma. No, on też gada, nie, po swojemu. On chce do kotka. Tak, i wtedy my pojechaliśmy do domu, a mama jeszcze nie zrobiła obiadu. A ja idę do pokoju: “Mama, ja będę ten obiad robiła. Mama pójdzie bronować w pole”, nie, bo ja miałam strach. Tata będzie znowu krzyczał, nie. A mój brat był rok młodszy, wtedy on już na drugi rok, wtedy on już robił, nie. Jezu, jak to było, jak to było ciężko na tej gospodarce kiedyś. Jak to teraz jest dobrze. Ja się tak cieszę, że ja się jeszcze doczekałam tych czasów, że ja nie muszę teraz tych fur układać. To było tak ciągle fury układane, nie. W zagrodę ja musiałam układać, nie. Na polu te rzędy stawiać, wiązać za tymi maszynami. Siano przewracać, rękami zagrabiać. Jezu, jak to człowiek jest napracowany dawniej. Jak teraz są czasy dobre na gospodarstwie, tylko, że one kosztują pieniądze, nie, bo teraz te maszyny są drogie, nie. Teraz to na paliwie idzie wszystko. No to, to jest koszt, nie, ale lżej. Słomę sprasują, wielkie baloty, chociaż my jeszcze kostkę tez robimy, ale, bo to na szopę musimy włożyć, mróz tam nie wejdzie, ale ja się tak cieszę, że ja się jeszcze doczekałam tych czasów dobrych, że te maszyny robią, tak.
Fragmenty relacji
