Relacje
Józefa Czaja
No jo, nôwiãcy to kartowelë./No tak, najwięcej to grali w karty.
Komentarz
Wierzenie: Pùrtk nëkô kartownikóm szczescé i podaje upadające na stół kartë. Niekiedy zasiada wprost do kart z człowiekiem i gra z nim na dusze, lecz zwykle nie ma w kartach powodzenia, jak o tym mówi opowieść z Podjaz:
Béł rôz jeden parobk, a to béł wiôldżi kartownik. Jak òn w wòłë robił, té òn sobie sôdł na pług i sóm grôł, a wòłë timczasã òdpòcziwałë. Rôz przëszedł do niegò diôbéł i rzekł: „Ma bãdzemë dwaji grelë”. „Jakże jô móm z tobą grac, jak jô pieniãdzy ni móm”. „Ho, to nie je tak zle. Bãdzemë grelë na duszë”. „Tec të, diôble, ni môsz duszë”! „Móm jô wiãcy jak të, bò całé trzë”. No jo, i té òni zaczãlë grac, jaż diôbéł wszësczé trzë duszë stracył i mùszôł je z piekła wëdac.
źródło: Sychta B., Słownik gwar kaszubskich na tle kultury ludowej, t. II, s. 141
CSB
No jo, nôwiãcy to kartowelë. Kartowelë tak ti młodi. Kartë i té taczé, to bëłë taczé, taczi flirt to dało, taczé napisóné i taczé. To bëło napisóné wszëskò tak. Té to, co të chcôł temù przekazac, to të mùszôł przekazac, a ten mùszôł òdpòwiedzec na to. Na to, co ten pòwiedzôł, a ten mùszôł wëszëkac i òdpòwiedzec na to pitanié w tim. Taczé flirtë to sã nazéwało. […] Tak so bawilë wieczór tak, bò przedtim nie bëło telewizorów, to wieczór, abò w niedzelã sã ti młodi bawilë, nié. Jo, abò taczi młink mielë, taczi namalowóny młink, i té to mia taczé dwa gatënczi knąpków, gùzów. Té tim téż so pòsuwało. Kògò tam, jak chto stracył jak na òstatkù jakbë. To mùszôł tak wiedno, że to pasëje. Tu są trzë. Wiedno trzë mùszałë bëc, té młink. Na òstatkù, chto wëgrôł, nié. Jo. A té òni w psa, kartowelë psa, té òni na òstatkù sã smielë. Ten, chto òstôł, té òni gò zwelë pies. Pies òstôł. Chto stracył, nié. Taczé mielë rozmajité, jo. Tam telewizorów przedtim nie bëło, żebë tam òni so taczé mielë, taczé szukelë so, nié, jo, rozmajité zabawë, bò w niedzelã to jesz téż chòdzëlë bùten, taczé tam na drodze, bò tam bëła taczé… Droga ù nas bëła. Taczi krąg mielë so zrobioné. Té òni so pòdzlëlë na dwa, jeden tam, drëdżi tam. Lëdzy pãk, wiãcy, nié, i té òni chòdzëlë, cëskelë. Té chtos wëczarził w to. Jak ti nie zdążëlë scygnąc, té ti szlë wiedno dali, té ti szlë dali wiedno. Jak òni scygnãlë, té nié. Jak nie scygnãlë, té ten stracył w tim kòle, jo. Taczé zabawë so robilë przedtim, dzecë taczé, jo.
PL
No tak, najwięcej to grali w karty. Ci młodzi tak grali w karty. Karty i wtedy takie, to były takie, taki flirt to dało, takie napisane i takie. To było wszystko tak napisane. Wtedy to, co chciałeś temu przekazać, to musiałeś przekazać, a ten musiał odpowiedzieć na to. Na to, co ten powiedział, a ten musiał wyszukać i odpowiedzieć na to pytanie w tym. Takie flirty to się nazywało. […] Tak się bawili wieczorami, bo przedtem nie było telewizorów, albo w niedzielę się ci młodzi bawili, nie. Tak, albo taki młynek mieli, taki namalowany młynek, a do tego dwa gatunki guzików. Wtedy tym się posuwało. Kogo tam, jak ktoś stracił na ostatku jakby. To musiał zrobić tak, że to pasuje. Tu są trzy. Zawsze musiały być trzy, potem młynek. Na końcu, kto wygrał, nie. Tak. A potem oni w psa, kartowali psa, wtedy na końcu się śmiali. Ten, kto został, wtedy oni nazywali go pies. Pies został. Kto stracił, nie. Takie mieli różne, tak. Tam telewizorów przedtem nie było, tam żeby oni sobie takie mieli, takie szukali sobie, tak, różne zabawy, bo jeszcze w niedzielę to też chodzili na dwór, takie tam na drodze, bo tam były takie… Droga była u nas. Taki krąg sobie zrobili. Potem podzieli się na dwa, jeden tam, drugi tam. Ludzi na pęczki, więcej, nie, i wtedy oni chodzili, rzucali. Wtedy ktoś trafił w to. Jak ci nie zdążyli ściągnąć, wtedy ci szli zawsze dalej. Jak oni ściągnęli, wtedy nie. Jak nie ściągnęli, wtedy ten stracił w tym kole, tak. Takie zabawy sobie robili przedtem, dzieci takie, tak.
Fragmenty relacji
