Relacje
Jürgen Grzędzicki
Më równak tak a tak mielë starã dawac starszim przëjemnosc./My żeśmy się mimo wszystko starali robić rodzicom przyjemność.
Komentarz
Polska po II wojnie światowej była doszczętnie zrujnowana. Warszawa, stolica kraju, była w ruinie, podobnie jak wiele miast i wsi. Zniszczona została infrastruktura, przemysł i rolnictwo. Rozpoczęty w 1945 roku proces odbudowy kraju trwał wiele lat, a pozostałości wojny można dostrzec jeszcze po dziś dzień, np. nieodbudowana Wyspa Spichrzów w Gdańsku. Mimo wszystko życie na gruzach odradzało się szybko. Ludzie wykorzystywali swoją pomysłowość, by zapewnić sobie dach nad głową, pożywienie, chwile odpoczynku, rozrywki i przyjemności.
CSB
Jô gôdóm, że bëła takô biéda. Më równak tak a tak mielë starã dawac starszim przëjemnosc. Wiém, że mëmka mia gebùrstak. Miała 15 maja – Zeloné Swiątczi. Tedë wiedno stół béł wëstrojony. Më kùpilë to, co më mòglë. Jak? – to téż kąsk smiészno wëzdrzało. Jô wiedno zbiérôł jôjka z kùrnika do sprzedaniô. Jedno abò dwa jô wiedno schòwôł w jiny plac. Jô szedł do spółdzelni je sprzedac, i tej za te òddzeloné, schòwóné przez mëmką, më ji kùpilë, pamiãtóm, bómczi. To dało téż taczé bùdle zamikóné z òranżadą. Òranżada tedë ju bëła w krómie. Jô wiém, że më kùpilë straszim wiele bómków na ten stół, òzdobilë gò bómkama i tą bùdlą òranżadë. To béł ji darënk na gebùrstak. Wełnã robia z òwców. Òwce strzigła, robiła z tegò wełnã. Z ti wełnë robiła dlô nas wãpsë, stréfle. Wszëtkò pò to, żebë më nie miarzlë. Òjc z czasów wòjnë dostôł taczi skórzany mańtel pò esesowcach. Òn z niego sził nama bótë, co më mòglë w bótach chòdzëc. Jo, abò robił téż kòrczi. Do nich téż brëkòwnô bëła skóra. Z drewna wëcął pòdeszwã tëch bótów, no i do tegò skórã w górze, tak, że to sã trzimało na nogach. W kòrkach më chòdzëlë do szkòłë.
PL
Mówię, była taka bieda. My żeśmy się mimo wszystko starali robić rodzicom przyjemność. Wiem, że matka miała urodziny. To było na, miała 15 maja – Zielone Świątki. To zawsze wystrojony był stół. Kupiliśmy to, co mogliśmy. W jaki sposób – to też troszeczkę śmiesznie będzie wyglądało. No ja zawsze zbierałem te jajka do sprzedaży z kurnika, no i potem, jak było tam jakieś jajko, dwa, schowałem sobie oddzielnie. No poszłem też do tej spółdzielni to sprzedać, no i wtedy za te oddzielne, ukryte w tajemnicy przed mamą, żeśmy jej to kupili, pamiętam, jakieś cukierki to było. No i to było takie butelki były do zamknięcia z oranżadą. Oranżada wtedy już w tym sklepie była. Wiem, że kupiliśmy rodzicom no sporą ilość cukierków na ten stół, ozdobili tymi cukierkami no i tą butelkę oranżady. To był jej prezent urodzinowy. […] Wełnę robiła z tych owiec. Owce strzygła, robiła z tego wełnę. Z tej wełny robiła nam swetry, skarpety. Wszystko, żebyśmy nie marzli. Mówiąc, ojciec z czasów wojny tam zdobył jakiś skórzany płaszcz po esesowcach, to on z tego płaszcza szył nam buty, co my mieliśmy co w butach chodzić. No, albo robił takie „drewniaki” tak zwane to były, ale do tego też była potrzebna skóra. Z drewna wyciął spód tych butów, no i do tego skórą u góry, także to się trzymało na nogach. W tym chodziliśmy do szkoły.
Fragmenty relacji
