Jô gôdóm: „Wezże jima, Zbiszkù, pòwiédz, że „niska szkodliwość społeczna”, że za mało lëdzy przëszło”./ Ja mówię: „Weź Zbyszek powiedz, że niska szkodliwość społeczna, że mało ludzi przyszło”.

Komentarz

Lech Bądkowski (Leszek Mieczysław Zygmunt Buntkowski), ps. „Stanica” (ur. 24 stycznia 1920 w Toruniu, zm. 24 lutego 1984 w Gdańsku) – polski i kaszubski pisarz, dziennikarz, tłumacz, działacz polityczny, kulturalny i społeczny, podporucznik piechoty rezerwy Polskich Sił Zbrojnych. W 1956 Lech Bądkowski współtworzył Zrzeszenie Kaszubskie (późniejsze Zrzeszenie Kaszubsko-Pomorskie) i jego program ideowy, mimo że nie był Kaszubą i nie mówił po kaszubsku. We władzach ZKP był od początku. Miał legitymację nr 4. Opracował zarys historii literatury kaszubskiej, wydany później jako druk powielany. Przygotował dogłębną analizę pierwszych lat działalności tej organizacji i poszerzenie jej profilu oraz nazwy, co nastąpiło w 1964. Wiele pisał do prasy codziennej, m.in. do Głosu Wybrzeża, oraz do czasopism, takich jak Biuletyn ZKP i Pomerania. Kilka tekstów Bądkowskiego przedstawiono jako słuchowiska w Polskim Radiu Gdańsk. Sprzeciwiał się systemowi rządów w PRL-u i w 1968 – wraz z dwoma pisarzami Wybrzeża Różą Ostrowską i Franciszkiem Fenikowskim – oficjalnie zaprotestował wobec wydarzeń marcowych. Na początku lat 70. tempo pracy twórczej L. Bądkowskiego nieco spadło. Jednym z powodów były trudności czynione przez władze i cenzurę, drugim – styl życia, nałogi i problemy zdrowotne pisarza. Łącznie napisał ok. 1000 artykułów oraz 30 książek i broszur. Stał się obiektem zainteresowania Służby Bezpieczeństwa, założono mu podsłuchy w mieszkaniu i w pracowni, a w aktach otrzymał pseudonim Inspirator. Pod koniec lat 70. włączył się w działalność opozycyjną środowiska gdańskiego; wśród młodych liberałów i konserwatystów, m.in. związanych z Ruchem Młodej Polski, miał wielu znajomych i przyjaciół. W 1978 w tzw. drugim obiegu opublikował dla nich szkic polityczny Kaszubsko-pomorskie drogi, który wcześniej zakwestionowała cenzura. W sierpniu 1980 L. Bądkowski jako przedstawiciel literatów Wybrzeża poparł strajkujących stoczniowców. Od 21 sierpnia 1980 był członkiem prezydium Międzyzakładowego Komitetu Strajkowego w Stoczni Gdańskiej, jego rzecznikiem prasowym, a także członkiem grupy negocjującej Porozumienia Gdańskie, w której odpowiadał za postanowienia dotyczące wolności słowa w Polsce. W 1980 został redaktorem rubryki Samorządność, która ukazywała się w Dzienniku Bałtyckim. 17 sierpnia 1981 otrzymał pełnomocnictwo Lecha Wałęsy do utworzenia i wydawania tygodnika na bazie rubryki Samorządność i pod tą samą nazwą. 11 września 1981 cenzura, czyli Główny Urząd Kontroli Prasy, Publikacji i Widowisk, wydała zgodę na tę inicjatywę. Za długoletnią działalność na rzecz Pomorza otrzymał Pieczęć Świętopełka Wielkiego klasy złotej (1982).