Według ks. Bernarda Sychty, autora „Słownika gwar kaszubskich na tle kultury ludowej”, ùrënamùle to ‘zapasy między pasterzami graniczących ze sobą wsi’. Z opowieści innych informatorów wynika, że była to również forma „ustawki”, czyli starcia fizycznego dwóch grup ludzi bądź dwóch osób, tu zazwyczaj pochodzących z różnych wsi.
Jesz jedno cos pòwiém. Té, jak jô czëła „Na ùrënamùle”! Jenësë ja! Jô so mëslela terôzka jak òni przińdą, to òni bãdą mie bilë, abò cos. Jô mia richtich strach. Jednym razã òd Gniéżdżewa wrzeszczą „Na ùrënamùle”! To pòtemù ùcëchlo, tu żódnëch knôpów nie bëlo w pobliżu mnie (kasz. krótko mie). To ùcëchlo i òni zrezygnowalë chëba, ale tak òni szlë spòd Gniéżdżewa, spòd Darżlëbia na ùrënamùle, a ti pôlczińsczi knôpi i té òni sã lelë sztachétama, czë czim tam. Jô nigdë tegò nie widza, ale jak jô czëla blós „na ùrënamùle”, té jô mia strach.
Jeszcze jedno opowiem. Gdy słyszałam „na ùrënamùle”!, o nie! Myślałam, że teraz, jak oni przyjdą, to będą mnie bili, albo coś. Bałam się. Jednym razem od Gnieżdżewa słychać krzyki „na ùrënamùle”! Potem to ucichło, żadnych chłopaków nie było w pobliżu mnie. To ucichło i oni chyba zrezygnowali, a tak szli spod Gnieżdżewa, spod Darżlubia „na ùrënamùle” i te połczyńskie chłopaki. Wtedy bili się sztachetami albo czym innym. Nigdy tego nie widziałam, ale jak tylko usłyszałam „na ùrënamùle”, to bałam się.