Relacje
Henryk Bielecki
Pózni jô sã dowiedzôł, że załatwił ù Niemców, tzn. pòdpisôł lëstã Eingedeutsche/Później się dowiedziałem, że załatwił u Niemców, tzn. podpisał listę Eingedeutsche.
Komentarz
Volkslista (niem. Deutsche Volksliste DVL) – niemiecka lista narodowościowa wprowadzona 2 września 1940 na podstawie reskryptu Heinricha Himmlera jako komisarza Rzeszy do spraw wzmacniania niemczyzny. Na terenach Rzeczypospolitej Polskiej anektowanych przez III Rzeszę w czasie II wojny światowej volkslistę wprowadzono zarządzeniem z 4 marca 1941. Volksdeutschów dzielono na cztery kategorie DVL: Kategoria 3 – Eingedeutschte – osoby autochtoniczne, uważane przez Niemców za częściowo spolonizowane (Górnoślązacy, Kaszubi, Mazurzy) oraz Polacy niemieckiego pochodzenia (osoby pozostające w związkach małżeńskich z Niemcami).
CSB
Pózni w czasu òkùpacji nas chcelë wëwiezc do òbòzu i nas wpakòwelë w wagónë towarowé, zawiozlë do Gdini. W Gdini wszëscë mùszelë welezc. Më czekelë na decyzjã na peronie w Gdini. Mój òjc sã zorientowôł, co sã dzeje, gdzes pòlecôł. Pózni jô sã dowiedzôł, że załatwił ù Niemców, tzn. pòdpisôł lëstã Eingedeutsche. Tedë më mòglë jachac nazôd dodóm, ale za to òjc béł wëwiozłi na robòtë do Niemców. Dwa lata béł na robòtach na pôłnim Niemców. Wiém, jô pamiãtóm miescowòsc - Tübingen. Tam robił jakno maszinista kòlejowi. W 1944 rokù òn stamtąd prosył ò ùrlop i jachôł stamtąd do Wejrowa w grudniu półtora miesąca, żebë dostac sã do Wejrowa. To wszëtkò to béł kùńc wòjnë prawie że. Przëjachôł akùrat pò swiãtach Bòżégò Narodzeniô. Zdążił przëjachac na kùńc wòjnë.
PL
Później w czasie okupacji chcieli nas wywieźć do obozu. Załadowali nas w wagony towarowe i zawieźli do Gdyni. W Gdyni wszyscy musieli wysiąść. Czekaliśmy na decyzję na peronie w Gdyni. Mój ojciec zorientował się, co się dzieje i gdzieś pobiegł. Później dowiedziałem się, że załatwił u Niemców, tzn. podpisał listę Eingedeutsche. Wtedy mogliśmy jechać z powrotem do domu, ale za to ojciec został wywieziony na roboty do Niemiec. Dwa lata był na robotach w południowych Niemczech. Wiem, pamiętam miejscowość – Tübingen. Tam pracował jako maszynista kolejowy. W 1944 roku poprosił o urlop i jechał stamtąd do Wejherowa w grudniu półtora miesiąca, żeby dostać się do Wejherowa. To wszystko to był właśnie koniec wojny. Przyjechał akurat po świętach Bożego Narodzenia. Zdążył przyjechać na koniec wojny.
Fragmenty relacji
