Relacje
Irena Kreft
Jeden drëdżémù szedł pòmôgac / Jeden drugiemu biegał pomagać
Komentarz
Życie na wsi kaszubskiej w okresie międzywojennym nie było łatwe. Dorośli i dzieci ciężko pracowali na gospodarstwie. Wiele prac wykonywano nadal ręcznie, a wzajemna pomoc stanowiła podstawę społecznych więzi. Choć życie na prowincji było trudniejsze, wiele osób wspomina z rozrzewnieniem czasy swojej młodości i dzieciństwa.
CSB
Jak më szlë i nasze pòle òbrôbielë, a tam sąsôd bë miôł jesz co do ògrabieniô, tej szedł jeden drëdżémù pòmòc, fakticznie. A tak bùlwë dërch hôkama bëłë doch wëbiérané, hôkama. To jeden drëdżémù szedł pòmôgac, jak ti jesz ni mielë, a ti mielë, to nas czasem bëła całô réga - so pòmôgelë. Tegò terô ni ma. Jak nie zapłacysz tej ni môsz pòmòcë. Terô tilkò pieniądz sã liczi. Tilkò zapłac za wszëtkò tej to dostóniesz, a jak nie zapłacysz, tej ni ma. A czedës lëdze so pòmôgelë. Do draszowaniô, Matkò, jô doch pamiãtóm, całô wies, jeden ù drëdżégò. Całé zëmë bëło draszowóné. Në, terô to je zarô przë żniwach, terô tegò ni ma. Terô ti gbùrzë mają so naprôwdã dobrze, szczególnie te kòbiétë mają letkò. Chòwac òni chòwają same krowë, abò same swinie. Czedës te kòbiétë so miałë czãżkò, robiłë na pòlu i doma. I to bëło pòdniosłé, czedës pòdpôłniczi na pòle noszoné. Jak bëłë bùlwë hôkama wëbiérané, tej mëma nasza mùsza pòdpôłnik na pòle zrobic. Wiele czãżi miałë kòbiétë. Terô mają so letkò. Pralczi – tegò téż nie bëło. I tak na ti riwce, jô pamiãtóm, jô téż móm na riwce prané, jak jô bëła młodô. To są czësto pòzmienioné czasë, jak më bëlë. I to jidze wszëtkò do przódkù. Jô jem czekawô jak dalek to pùdze.
PL
Gdy szliśmy obrabiać nasze pole, a tam sąsiad miał jeszcze cokolwiek za zagrabienia, wtedy jeden drugiemu biegał pomagać, faktycznie. A przecież ziemniaki hakami wciąż kopano, hakami. Jeden drugiemu biegał pomagać, jeśli ci nie mieli, a tamci mieli - czasami nas był pełen rząd, pomagaliśmy sobie. Teraz tego nie ma. Jeśli nie zapłacisz to nie masz pomocy. Teraz tylko pieniądz się liczy. Tylko zapłać za wszystko, wtedy dostaniesz, a jak nie zapłacisz, to nie ma. A kiedyś ludzie sobie pomagali. Weźmy do młócki, Matko, przecież pamiętam, cała wieś, jeden u drugiego. Przez całe zimy myśmy młócili. Owszem, teraz to jest już przy żniwach, teraz tego nie ma. Obecnie rolnicy mają sobie naprawdę dobrze, zwłaszcza kobiety mają lekko. Hodują teraz tylko same krowy, albo świnie. Kiedyś kobiety miały sobie ciężko, robiły w polu i w domu. Trzeba było podrzucić, przecież kiedyś drugie śniadania (podobiady) na pole nosili. Gdy kartofle kopano hakami, to nasza mama musiała podobiad zrobić na pole. Wiele gorzej miały kobiety. Teraz mają sobie lekko. Pralki – tego też nie było. I tak trzeba było na tej tarce, ja pamiętam, też prałam na tarce, gdy byłam młoda. Całkowicie zmieniły się czasy, jak z naszej młodości. Wszystko idzie do przodu. Jestem ciekaw jak daleko to pójdzie do przodu.
Fragmenty relacji
