CSB

„Tam prawie „studnia” (pol. przyp. red) bëla, i tam bialczi przë ti studni nabiérelë wòdã i plakelë. Tej më so pitelë: „Czemù òni placzą tam?” A òni: „Në a wa nie wiéta, co Ruscë robią"? Ti mielë córkã wzãté, ti téż córczi wzãté w nocë. Ôlaże… (Alaże – przyp. red) – tej më wiedzelë. Zégarczi pòbróné – tu zarô wszëtcë zégarczi pòchòwelë (…). I tej tam w nocë jenë kòchóny! W stodole më spelë. Tej nas dzecë na wiérzk (wiérzch) a te dzéwczãta starszé, te pòd spódk, pòd pãkami slomë leżelë. A w nocë Ruscë przëszlë i ze sztichama szukelë, jo.

 I tej wzãlë Gatã (Agatã) (…) i wszëtczich tich…

A Schultzowie tu mieszkelë, to bél Niemc. Ale to bél taczi Niemc, że ten wszëszczé te informacje wiedno tatowie przekôzôl (…). A wiész të – taczi P., Kaszëba a jesz kùzyn tatów – i ten nick nie przekôzôl. A ta (òna – Schultzowa, przyp. red) bëla chòrô. I òna leża w pokoju (pol. przyp. red) tam taczim. Òna nie rozmia pò pòlskù nic. Tej mëma téż tam legla w drëdżé lóżkò. A Ruscë wlézlë i òna bëla widzec (…). Òni pitelë: „Bol’noy? Bol’noy? (chora? - dol. red). Tak tej w tił zwrot i pòszlë (pol. przyp. red.) i mama so òcala tam (…).

A tej do Zbichòwa a pózni do Részków nas wëtranspòrtowelë. Tej z tëch Részków tej më pózni do dóm wrócëlë. Tej bél najazd (pol. przyp. red)  na Hél. (…) i reno më mùszilë flichtowac do Czisowi. A czej më przëjachelë z Czisowi zôs nazôd (…) tej òni w pòrcelanowëch taskach (sąsadów – przyp. red) „w korytarzu u nas” (pol. przyp. red) kawã pilë i rusczé babë mielë (…). Tej më dzecë na pòdwórk zaszlë… Jeeeezëseja! Më mielë wiôldżi „sztãmpfùr” (???) taczi wësoczi. Ten bél przewrócony na pësk. Dwiérczi ôpen, a w ten wek – cali zasróny. Sracz mielë so zrobioné z tegò. A tej jô nalazla mòje pùpë: W łepie dzurë i w fùl łep nasróné. Tej jô nos zatka – zarô za stodolą stôw béł – złapa za nodżi i lep wëpluka. I pùpa bëla dali.”.

PL

„Tam właśnie znajdowała się studnia, i tamże kobiety nabierały wody, płacząc. W tym momencie zapytaliśmy: „Dlaczego one płaczą?”. A oni: „Czyż nie wiecie, co robią Rosjanie?”. Tej zabrali córkę, tamtej zabrali córki w nocy. Ach… w tamtym momencie już wiedzieliśmy. Zegarki porozkradane – w takiej sytuacji od razu wszyscy zegarki pochowali (…) Wtedy właśnie tam, w nocy – o jej! Spaliśmy w stodole. Dzieci na szczycie sterty, natomiast starsze dziewczęta na spodzie, leżały pod snopami słomy. W nocy przyszli Rosjanie i ze „sztichama” rozpoczęli poszukiwania. Zabrali Agatę (…) i pozostałe...

I Schultzowie tu mieszkali, to był Niemiec. Był jednak takim Niemcem, że te wszelkie informacje zawsze przekazywał tacie (…). No i wiesz – był taki Paczuła, Kaszub, do tego kuzyn mojego taty – a jednak on nic nie przekazywał. Zaś ta Schultzowa była chora. Leżała w pewnym pokoju. Kompletnie nie rozumiała języka polskiego. W pewnym momencie mama położyła się nieopodal w inne łóżko. Wtem wtargnęli Rosjanie – matka była widoczna (…). Zapytali: „Bol’noy? Bol’noy? (tzn. chora?). W takim wypadku zawrócili i poszli, a mama ocalała (…).

Wtedy zaś wytransportowano nas do Zbychowa, a później do Reszek. Następnie wróciliśmy z Reszek do domu. Po czasie nastąpił najazd na Hel (…) i rano musieliśmy dezerterować do Cisowej. Gdy powróciliśmy z Cisowej znów do domu (…) wtedy oni w porcelanowych kubkach naszych sąsiadów pili kawę i otaczali się ruskimi babskami. Wtem – my, dzieci – poszliśmy na podwórze… Ach! Mieliśmy wielki kocioł, wysoki taki. Zastaliśmy go przewróconego twarzą do gleby. Drzwiczki otwarte, a w ten słoik – posrali się. Zrobili sobie z niego sracz. I wtedy odnalazłam swoje lalki. W głowie miały dziury i w te głowy nasrane. W tej sytuacji zatkałam nos – za stodołą był staw – złapałam za nogi a głowę wypłukałam. I lalka była sobie dalej.”